Na czym właściwie polega powszechnie stosowane cieniowanie włosów?

Jakiego efektu możemy się spodziewać po zastosowaniu cieniowania na włosach o różnej długości i odmiennej strukturze? Czy zawsze dobrą decyzją będzie poddanie swoich włosów technice cieniowania? Gdy fryzjer mówi o stopniowaniu włosów, czy tym samym ma na myśli ich cieniowanie? Jakie narzędzia przeznaczone są do cieniowania włosów? Te i kilka innych wątpliwości postaram się dokładnie wyjaśnić.

Otóż cieniowanie włosów obok techniki palcowania (technika strzyżenia „na tępo” z wykorzystaniem nożyczek zwykłych lub maszynki do strzyżenia) jest drugą podstawową techniką strzyżenia włosów, która charakteryzuje się równomiernym, harmonijnym przyrostem włosów od bardzo krótkich do coraz dłuższych.

Przyrost długości włosów następuje od konturów porostu w kierunku szczytu głowy. Jest to strzyżenie, tak jak w przypadku palcowania, wykonywane jest „na tępo” (polega na skróceniu łodygi włosa prostopadle w stosunku do jego długości), za pomocą nożyczek fryzjerskich (nożyczki klasyczne, nożyczki ergonomiczne lub nożyczki chiro) lub maszynki do strzyżenia i wąskiego grzebienia.

Przy cieniowaniu najważniejsze jest uzyskanie symetrycznego przejścia bez „schodów” (widocznych linii cięć).

Wyczucie i precyzyjne oko profesjonalisty sprawiają, że stosując cieniowanie poprzez dobór jego natężenia i rodzaju narzędzia zostają wydobyte najbardziej pożądane cechy fryzury.

Fryzury cieniowane mają również inną istotną cechę, a mianowicie są niezwykle kobiece i romantyczne podobnie jak w przypadku stylizacji „boho”. Upięcia w stylu „bohemian” najczęściej tworzone są z włosów pocieniowanych, co pozwala na luźno spięte, miękko opadające na kark włosy z okalającymi twarz kosmykami.

Cele cieniowania włosów to:

naturalny, elastyczny ruch włosa,
wyraźniej zdefiniowane fale,
podkreślona „burza loków”,
łatwe do uzyskania poprzez modelowanie na szczotkę odbicie włosów od nasady,
indywidualne wykończenie fryzury,
zwiększenie objętości fryzury od podstawy,
łagodzenie konturów zewnętrznych.

Długie cieniowane włosy, z wystylizowaną falami „long layers hairstyle” powodują, że kobieta może wręcz poczuć się w takiej fryzurze jak piękna modelka z pokazu Victoria Secret.

W pojęciu wielu osób mylone są ze sobą dwa terminy, a mianowicie cieniowanie i stopniowanie włosów. Oba te określenia nie opisują tej samej techniki cięcia włosów i dają różne efekty końcowe.

Otóż stopniowanie, inaczej gradacja włosów jest techniką polegającą na strzyżeniu włosów „na mokro” z harmonijnym przyrostem długości od granicy porostu (karku) do szczyty głowy, gdzie końce układają się jedne nad drugimi z tendencją do tworzenia się trójkątnych kształtów fryzury.

Cieniowanie, co ważne jest techniką uzupełniającą strzyżenie podstawowe i jest wykonywane „na sucho”, czyli po wymodelowaniu włosów. Strzyżenie na sucho stosowane jest do:

tworzenia ostatecznej formy fryzury, nadania włosom kierunku ruchu (samoistnego układania się),
zmniejszenia objętości na długościach lub podniesienia objętości u nasady włosów,
teksturowania (formowanie wierzchniej warstwy i struktury fryzury poprzez degażowanie lub techniki efilacyjne),
personalizacji (indywidualizacja formy – nadanie włosom odpowiedniego ruchu, efektu piórkowania) oraz wypracowania linii konturów (konturowanie włosów).

Zanim fryzjer – stylista przystąpi do strzyżenia musi uprzednio zaprojektować w swojej wyobraźni fryzurę w taki sposób, aby była on funkcjonalna oraz zaspokajała estetyczne potrzeby klienta.

Aby tego dokonać należy ocenić wygląd zewnętrzny osoby, dla której tworzona zostanie fryzura.

Ocenie podlega kierunek porostu oraz struktura i gęstość włosów, kształt głowy i twarzy oraz równowaga ciała.

Następnie należy ocenić potrzeby fizyczne i estetyczne, tak by poznać wyobrażenia klienta co do swojego wyglądu oraz czasu, który chce przeznaczyć na stylizację nowej fryzury.

Efekt cieniowanych włosów oprócz zastosowania nożyczek zwykłych można uzyskać również za pomocą innych narzędzi fryzjerskich. Na etapie personalizacji lub teksturowania, stosuje się techniki uzupełniające takie jak:

degażowanie,
konturowanie,
efilowanie włosów (technika cieniująca polegająca na zróżnicowaniu długości włosów wzdłuż linii formy – cieniowanie końców).

Fryzjer może zastosować następujące narzędzia do cieniowania włosów:

nożyczki degażówki (siekacze),
narzędzia brzytwopodobne,
maszynkę do strzyżenia (z ostrzem do cięcia przestrzennego bez nakładki).

Stosując którekolwiek z powyższych narzędzi należy dbać przede wszystkim o to, by jego powierzchnia tnąca miała odpowiednio ostry szlif, dzięki czemu włosy zawsze będą w bardzo dobrej kondycji a końce nie będą narażone na rozdwajanie się. Degażówki to wymagające narzędzie stosowane tylko przez wprawionych fryzjerów, które mogą posiadać jedno lub dwa ostrza uzębione:

jednostronnie ząbkowane (nożyczki modelujące),
dwustronnie ząbkowane (nożyczki efilujące),
jednostronnie ząbkowane o niesymetrycznym rozmieszczeniu zębów (nożyczki punktujące).

Aby cieniowanie dało najlepszy efekt, fryzjer biorąc pod uwagę rodzaj i grubość włosa, dobiera odpowiednią technikę i rodzaj nożyczek degażujących. Degażowanie to technika regulowania objętości włosów (przerzedzanie) za pomocą nożyczek degażujących, której celem jest:

zwiększenie objętości (degażowanie włosów blisko nasady),
zmniejszenie objętości włosów (degażowanie w części środkowej i na końcach) lub łagodzenie konturów (degażowanie końcówek).

Technika degażowania nie powinna być stosowana w przypadku włosów bardzo cienkich, rzadkich i słabych, gdyż efekt będzie odwrotny od zamierzonego, ponieważ włosy staną się jeszcze bardziej cienkie i przerzedzone.

Do narzędzi brzytwopodobnych zalicza się narzędzia służące do strzyżenia włosów „na pióro” (polega na skróceniu łodygi włosa ukośnie w stosunku do jego długości – zmniejszając objętość i ciężar włosów). Jest to grupa narzędzi, których prototypem jest klasyczna brzytwa, zastąpiona dziś brzytwą współczesną z wymiennym ostrzem żyletkowym. Brzytwa ta służy do warstwowego cieniowania włosów „na pióro” oraz efilacji włosów.

Innym narzędziem brzytwopodobnym jest tempera, służąca do strzyżenia włosów „na mokro”. Strzyżenie z użyciem tempery odbywa się zawsze zgodnie z kierunkiem ułożenia łuski włosa. Wyróżniamy dwa rodzaje temper:

tempera do modelowania (jedno ostrze),
tempera do efilacji (podwójne ostrze).

Kolejnym narzędziem brzytwopodbnym jest nóż chiński (posiada znacznie dłuższe ostrze niż brzytwa współczesna). Nóż chiński również służy do cieniowania warstwowego oraz do efilacji włosów z wykorzystaniem technik nadających fryzurze indywidualny charakter lekkości lub „wypiórkowania” końcówek czy korygowania zewnętrznych konturów strzyżenia.

Narzędzia brzytwopodobne są stosowane w strzyżeniu modnej fryzury w stylu „shagg”. Jest niezwykle wiele odsłon fryzur „shaggy hair” dla włosów krótkich, średniej długości i długich. Ważnym elementem tej fryzury jest cieniowana grzywka, która dodaje młodzieńczego wyrazu – kurtynowa grzywka – krótsza w części środkowej i rozchodząca się płynnie na boki, łącząc się miękką, falistą linią pasm włosów wokół twarzy. Jedną z pierwszych kobiet, która przyczyniła się do popularyzacji cieniowanej grzywki w stylu „curtain bang” jest Brigitte Bardot. Brigitte jest aktorką kojarzoną z naturalnym, niewymuszonym seksapilem a dziewczęcej twarzy i pięknych oczach, które okala miękko osadzona grzywka. Współczesną aktorką dumnie noszącą cieniowaną grzywkę tzw. „shaggy bang” jest Dakota Johnson. Kobieta również o nietuzinkowej urodzie i głębokim spojrzeniu z młodzieńczym wyrazem twarzy. Grzywka w jej przypadku osłania wydatne czoło i przekierowuje uwagę na jej piękne spojrzenie. Grzywka jest ważnym elementem fryzury, ponieważ dzięki niej można nie tylko podkreślić atuty urody takie jak piękne oczy, ale również zamaskować mankamenty urody jak np. cofnięte, zbyt wysokie lub za niskie czoło a także blizny, znamiona, niesymetryczność brwi.

Modna w ostatnim czasie cieniowana fryzura typu „shaggy” jest zarezerwowana dla włosów gęstych i naturalnie falujących. Najnowszą odmianą cieniowanej fryzury shaggy jest tzw. cięcie typu „Wolf cut” (wilcze cięcie), które najlepiej prezentuje się na włosach o zmatowionej, szorstkiej strukturze jak w przypadku naturalnych włosów wysokoporowatych lub rozjaśnionych.

Propozycją cieniowanej fryzury z grzywką dla włosów prostych może jest owalizacja tworząca tzw. „pazurki” okalające twarz (konturowanie linii łamanej) co jest także sposobem na złagodzenie tzw. ostrych rysów w przypadku twarzy o kwadratowym kształcie z mocno zarysowaną linią żuchwy. Przykładem jest Jennifer Aniston, która od wielu lat świetnie prezentuje się w prostych włosach z cieniowanymi pazurkami wokół twarzy.

Efilowanie włosów jest uzyskiwane także z użyciem wcześniej wspomnianej elektrycznej maszynki do strzyżenia w zastosowaniu technik wywodzących się z Francji dedykowanych dla fryzur damskich. Wyróżniamy następujące techniki cieniowania maszynką:

effilage cheveux (cieniowanie),
wips (pikowanie),
gommage (konturowanie).

Techniki efilacji włosów dają niezwykle szerokie pole do popisu w przypadku tworzenia fryzur dla bardzo gęstych i grubych włosów. Wyróżnia się także inne technik strzyżeń włosów damskich maszynką, np. „w linii prostej”.

Nożyczki zwykłe również stosuje się w technikach strzyżeń uzupełniających, takich jak:

pikowanie wykorzystywane przy palcowaniu (chipping – ząbkowanie włosów), które polega na punktowym nacinaniu końcem ostrza nożyczek pasma włosów przy końcówkach,
wcinanie się w głębsze warstwy pasm (deep chipping).

Pozostałe techniki cieniujące z użyciem nożyczek to:

- technika ślizgowa (slicing) – nacinanie włosów z pasma wydzielonego z separacji pionowej płytkimi ruchami wzdłuż zamykających się nożyczek,
- skalowanie (technika dredowa/ bad cutting) – nacinanie skręconego pasma włosów na różnych wysokościach w kierunku od nasady do końców,
- strzyżenie kanałowe (chanel cutting) – nacinanie ślizgiem łukowatymi ruchami wydzielonego płaskiego pasma włosów w kilku miejscach.
- indywidualizacja – nacinanie włosów w naturalnym spadku włosów w kierunku końca pasma (po wysuszeniu włosów).

Jak możemy zauważyć jest wiele technik i narzędzi do cieniowania włosów. Nie każda technika jest dedykowana dla każdej długości i struktury włosów.

Gdy włosy są wysokoporowate, przez co reagują na wilgotność powietrza pusząc się, ważne jest uprzednie zadbanie o dobre nawilżenie ich z zastosowaniem odpowiedniej kuracji i kosmetyków dedykowanych dla włosów suchych. Takie działanie sprawi, że włosy odzyskają swoją naturalną elastyczność i połysk a cieniowanie będzie akcentować te cechy. W innym przypadku, cieniowanie włosów wysokoporowatych sprawi, że uzyskamy na głowie efekt „hełmu”, co jest niepożądane.

Cieniowanie bardzo ładnie podkreśla naturalną linię fal oraz intensyfikuje skręt włosa, dlatego często stosuje się to strzyżenie na włosach podatnych na falowanie czy na włosach kręconych.

Włosy strzyżone np. „na pióro” powodują, że krótsze włosy podtrzymują dłuższe dając efekt „stelażu”, co sprawia, że włosy w łatwy sposób zyskują optyczny efekt dużej objętości.

Gdy posiadamy włosy proste – niskoporowate, które z natury są oporne na układanie i stylizację, możemy zastosować cieniowanie na zewnętrznej warstwie korony głowy, przez co szybko uzyskamy możliwość uniesienia włosów u nasady bez względu na ich długość i ciężar własny.

Cieniowanie włosów niskoporowatych na długościach i końcach ma na celu jedynie zmniejszenie ich objętości w przypadku włosów bardzo gęstych, lecz strzyżenie to samo w sobie nie sprawi, że włosy staną się bardziej podatne na układanie, falowanie. Aby uzyskać efekt fal na prostych włosach konieczne jest modelowanie na szczotkę lub stylizacja z użyciem prostownicy czy lokówki z zastosowaniem specjalistycznych kosmetyków utrwalających stylizację.

W każdym przypadku, w zależności czy włosy są krótkie, średnie, półdługie, długie, proste, falujące, kręcone, o normalnej gęstości, grube czy cienkie, ważnym zadaniem fryzjera jest ocena faktury i struktury włosów oraz indywidualnych cech urody, by na tej podstawie wybrać najlepszego rozwiązania w doborze fryzury, która podkreśli nasze atuty i zatuszuje defekty.

Czasem zdarza się, że samodzielnie eksperymentujemy ze strzyżeniem włosów. Najczęściej skutkuje to tym, że poprzez brak fachowej wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych, zostaje popełnionych bardzo wiele błędów, których często nie jesteśmy świadomi. Największym błędem jest użycie tępego narzędzia – nożyczek czy degażówek, ponieważ w ten sposób powodujemy, że włosy są „szarpane” a przez to poważnie uszkodzone w miejscu cięcia. Włos natychmiast zaczyna się rozdwajać a w konsekwencji tego rozdziela się na pół, staje się cieńszy, czego efektem są wywijające się w każdą stronę „niesforne końce”. Często w wyniku podejmowania samodzielnych prób strzyżenia pojawiają się „schody” (widoczne linie cięć) oraz „dziury” (ubytki) wskutek nieumiejętnego posługiwania się narzędziem tnącym, przez co fryzura traci swój fason. Korygowanie błędów strzyżenia często powoduje, że tracimy kolejne jakże ważne „cm” z długości włosów.

Oddając się w ręce profesjonalisty, możemy mieć pewność, że zadba on o nasze włosy najlepiej jak to możliwe i sprawi, że fryzura będzie twarzowa i estetyczna. Zdrowe i zadbane włosy to wizytówka każdej kobiety, a odpowiednie strzyżenie jest podstawą w zachowaniu dobrej kondycji.